ศูนย์การเรียนรู้
ขยะอินทรีย์
ฐานการเรียนรู้ มะนาวพอเพียง
ครูผู้ควบคุม
1 ครูพรทิพย์ แอนเดอร์สัน
2 ครูวัลลภา บุญงาม
3 ครูอัญธิฌา จิตระวัง
4 ครูปราณี คำพิมาน
5 ครูสุธารักษ์ ไชยชนะ
6 ครูรัชฎาพร บุรัมย์
7 ครูกาญจนา คำมุกชิก
8.นางสาวชยิสรา สิทธิยา
๑. หลักการและเหตุผล
มะนาวเป็นพืชที่มีความสำคัญในชีวิตประจำวันของคนไทย เป็นพืชเศรษฐกิจที่รู้จักกันดีทั่วไป สามารถปลูกได้ทั่วทุกภาคของประเทศ มะนาวสามารถให้ผลผลิตได้ตลอดทั้งปีและยังสามารถบังคับให้ออกผลในช่วงที่มะนาวมีราคาแพงได้อีกด้วย กิจกรรมมะนาวพอเพียง นักเรียนได้รับความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับวิธีการปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์ และสามารถดูแลรักษาให้มะนาวได้ผลผลิตและจำหน่ายได้ ยังสามารถนำมะนาวมาจัดอาหารกลางวันเพิ่มเติมให้แก่นักเรียน อีกทั้งยังส่งเสริมการใช้ชีวิตแบบพอเพียงเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ของนักเรียน

2. วัตถุประสงค์
2.1 เพื่อส่งเสริมและปลูกฝังให้นักเรียนเห็นคุณค่าของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2.2 เพื่อให้นักเรียนได้รับความรู้และประสบการณ์ วิธีการปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์
2.3 เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนมีอาชีพเสริมและมีรายได้
2.4 เพื่อสร้างแหล่งเรียนรู้ทางการเกษตรในโรงเรียนที่มีความหลากหลาย

1. หลักการและเหตุผล
มะนาวเป็นพืชที่มีความสำคัญในชีวิตประจำวันของคนไทย เป็นพืชเศรษฐกิจที่รู้จักกันดีทั่วไป สามารถปลูกได้ทั่วทุกภาคของประเทศ มะนาวสามารถให้ผลผลิตได้ตลอดทั้งปีและยังสามารถบังคับให้ออกผลในช่วงที่มะนาวมีราคาแพงได้อีกด้วย กิจกรรมมะนาวพอเพียง นักเรียนได้รับความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับวิธีการปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์ และสามารถดูแลรักษาให้มะนาวได้ผลผลิตและจำหน่ายได้ ยังสามารถนำมะนาวมาจัดอาหารกลางวันเพิ่มเติมให้แก่นักเรียน อีกทั้งยังส่งเสริมการใช้ชีวิตแบบพอเพียงเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ของนักเรียน

2. วัตถุประสงค์
2.1 เพื่อส่งเสริมและปลูกฝังให้นักเรียนเห็นคุณค่าของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
๒.๒ เพื่อให้นักเรียนได้รับความรู้และประสบการณ์ วิธีการปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์
๒.๓ เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนมีอาชีพเสริมและมีรายได้
๒.๔ เพื่อสร้างแหล่งเรียนรู้ทางการเกษตรในโรงเรียนที่มีความหลากหลาย

วัตถุประสงค์
1 เพื่อส่งเสริมและปลูกฝังให้นักเรียนเห็นคุณค่าของหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2 เพื่อให้นักเรียนเรียนรู้การปลูกมะนาวและวิธีดูแลรักษา
3 นักเรียนสามารถนำไปประกอบอาชีพในครัวเรือนได้
4 เพื่อสร้างแหล่งเรียนรู้ทางการเกษตรที่มีความหลากหลาย
วิธีดำเนินกิจกรรม
1 สร้างและปรับพื้นที่ในการปลูกมะนาว
2 คัดเลือกพันธุ์มะนาว
3 นำนักเรียนแกนนำมาเรียนรู้เพื่อถ่ายทอดกระบวนการปลูกและวิธีการดูแลต้นมะนาว
4 นักเรียนนำปุ๋ยหมักจากใบไม้และปุ๋ยน้ำหมักที่ได้จากการหมักเศษอาหารที่เหลือจากโรงอาหารนำมารดต้นมะนาว

วัสดุอุปกรณ์
1 บ่อซีเมนต์
2 ต้นพันธุ์มะนาว
3 บัวรดน้ำ
4 จอบ
5 ส้อมพรวนดิน
6 เสียม
7 ปุ๋ย

การวัดและประเมินผล
การวัดและประเมินผล
หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
1.พอประมาณ
- พื้นที่มีความพอประมาณกับการใช้ปลูกมะนาว
- พอประมาณกับเวลาที่นักเรียนและครูในการทำกิจกรรม
- พอประมาณกับงบประมาณที่ต้องใช้ ในการดําเนินงานไม่
เป็นภาระกับ โรงเรียน นักเรียนผู้ปกครองหรือครูที่ร่วมจัด
กิจกรรม
- จำนวนมะนาวมีความพอประมาณกับความต้องการของผู้บริโภค
2.มีเหตุผล
- เพิ่มรายได้ลดรายจ่าย
- ปลูกไว้บริโภค

- ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์
- ทำเป็นอาชีพเสริม
3.มีภูมิคุ้มกัน

- นักเรียนมีทักษะในการปลูกมะนาว
อย่างถูกวิธีและนําไปใช้ในชีวิตประจำวันได้
- สร้างสัมพันธภาพที่ดีของสมาชิกใน
ครอบครัว
- ได้รับวิตะมินซีจากมะนาว

4..ความรู้
- รู้ขั้นตอนการปลูกมะนาว
- การเลือกพันธุ์มะนาว
- วิธีการดูแลและบำรุงรักษามะนาว
- การใส่ปุ๋ยมะนาว
- การทำสมุดบันทึกการขายผลิตภัณฑ์จากมะนาว

5.คุณธรรม
- แบ่งปัน
- ขยัน อดทน
- เมตตา
- อยู่อย่างพอเพียง

การวัดและประเมินผล
1 สังเกตการณ์เข้าร่วมกิจกรรม
2 ชิ้นงานของนักเรียน
3 นักเรียนได้ประสบการณ์และความรู้จากแหล่งเรียนรู้จริง
ความยั่งยืนในการดำเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ
กระบวนการสร้างความยั่งยืนให้กับกิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ
โรงเรียนมีแผนในการพัฒนากิจกรรมให้เกิดความยั่งยืนมากขึ้น โดยมีการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาบูรณาการ ในการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง มีการพัฒนาโครงการและปรับเปลี่ยนให้มีการพัฒนามากขึ้น นักเรียนกลุ่มแกนนำทั้ง ๗ กลุ่มได้ทำงานในส่วนที่กลุ่มรับผิดชอบอย่างมีประสิทธิภาพ รวมทั้งนักเรียนในโรงเรียนทุกคนมีจิตสำนึกในการรักษาความสะอาดในโรงเรียน มีความตะหนักถึงโทษของขยะที่เกิดขึ้น และยังรักและหวงแหนสิ่งแวดล้อมธรรมชาติที่อยู่รอบตัวของพวกเขา
วิธีดำเนินการ
โรงเรียนมีการสร้างกลุ่มผู้นำนักเรียน เพราะเชื่อมั่นว่าคนรุ่นใหม่สามารถสร้างพลังและแรงผลักดันในการสร้างจิตสำนึกให้กับกลุ่มเยาวชนด้วยกันได้ดี ดังนั้นทางโรงเรียนได้สร้างกลุ่มผู้นำนักเรียน ๗ กลุ่มขึ้น และกลุ่มที่เป็นหลักในการจัดการขยะภายในโรงเรียน คือ “กลุ่มนักรบสิ่งแวดล้อม” ผนวกเข้ากับหลัก ๓Rs นำมาใช้ในการจัดการขยะ โดยการลดตั้งแต่ต้นทางตั้งแต่การนำขยะเข้ามาภายในโรงเรียน เชื่อมโยงไปโรงอาหารที่นักเรียนจะรู้จักการกิน อยู่ เป็น คือการตักอาหารแต่พออิ่ม เหลือเศษอาหารให้น้อยที่สุด นักเรียนจะใช้กล่องอาหารส่วนตัว กระบอกน้ำส่วนตัวหรือแก้วน้ำส่วนตัวในการใส่อาหารจากร้านค้าในโรงอาหาร เป็นการลดขยะอีกทาง เมื่อเกิดขยะขึ้นนักเรียนสามารถคัดแยกขยะได้อย่างถูกต้องจากจุดการคัดแยกขยะบนห้องหรือจุดคัดแยกขยะในโรงเรียน เพื่อนำส่งต่อไปที่ธนาคารขยะเพื่อนำไปรีไซเคิลและรียูส ในกิจกรรมต่าง ๆ ต่อไป
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
ความยั่งยืนในการดำเนินงาน เด็กนักเรียนได้มีทักษะชีวิตตามความสนใจของนักเรียนและนำมาใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน นักเรียนมีคิดสร้างสรรค์วิธีในการที่จะปลูกพืชที่จะนำมาประกอบอาหารและบริโภคได้ นักเรียนได้คิดและแสดงความคิดเห็นร่วมกับเพื่อนนักเรียนโดยมีคุณครูเป็นที่ปรึกษา นอกจากนี้ในระหว่างการดำเนินงานนักเรียนยังสามารถคิดสร้างสรรค์ในการนำวัสดุรีไซเคิลมาทำกระถางปลูกผัก ทำดอกไม้ประดิษฐ์ และนักเรียนได้ฝึกการทำงานเป็นกลุ่มที่มีกระบวนการขั้นตอน ที่ได้กำหนดไว้อย่างเป็นระบบ ได้แก่ มีการวางแผนการดำเนินการ เมื่อดำเนินการแล้วมีการรายงานผล ให้กับเพื่อน นักเรียน ครู และผู้บริหาร เมื่อเกิดปัญหามีการคิดวางแผนในการแก้ไขทันที โดยรับฟังความคิดเห็นที่แตกต่างจากผู้อื่น และเมื่อดำเนินการเรียบร้อยแล้วมีการสรุปผลการดำเนินงาน มีการอภิปรายถึงปัจจัยที่ทำให้ประสบความสำเร็จ
ในขั้นตอนการดำเนินงาน เกิดความยั่งยืนกับนักเรียนได้บูรณาการองค์ความรู้ทั้งในด้านสังคม วัฒนธรรม เกิดการพิจารณาการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนและนักเรียนเกิดทักษะการแสดงออกเหตุผลของตนเองในการอภิปรายเรื่องการดำเนินงาน นักเรียนได้ฝึกฝนการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ คือ การสื่อสารที่ถูกต้อง ตามความหมายที่ผู้พูดต้องการจะสื่อสาร การสื่อสารตามกาละและเทศะที่สมควร การสื่อสารสิ่งที่กลุ่มกำลังดำเนินงานกับคนภายนอกให้เกิดความเข้าใจที่สอดคล้องและโน้มน้าวให้นักเรียนและบุคลากรในโรงเรียนเห็น
การดำเนินกิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ โดยใช้หลัก ๓ Rs ฐานมะนาวพอเพียง

Reduce : ลดการใช้
1 ใช้ขวดพลาสติกจากขยะต้นทางในห้องเรียนมาออกแบบทำเป็นภาชนะเก็บลูกมะนาว
2 ลดการใช้ปุ๋ยเคมีในการบำรุงต้นมะนาวให้เจริญเติบโตโดยใช้ปุ๋ยที่ทำขึ้นในโรงเรียนเช่นปุ๋ยน้ำหมักจุลินทรีย์ปุ๋ยหมักใบไม้ปุ๋ยไส้เดือนและปุ๋ยมูลไก่มาใส่ต้นมะนาว ที่ปลูก
Reuse : ใช้ซ้ำ
1 นำบ่อซีเมนต์เก่าที่ปลูกต้นมะนาวมาใช้ซ้ำ
2 นำกะละมังถังหรือภาชนะที่แตกชำรุดมาทำเป็นกระถางเพื่อปลูกต้นมะนาว
Recycle : นำกลับมาใช้ใหม่
1 นำขวดพลาสติกมาดัดแปลงตกแต่งให้สวยงามเพื่อทำภาชนะเก็บลูกมะนาว

นวัตกรรม/ชิ้นงานของฐาน
นำมะนาวที่ใช้แล้วมาทำน้ำยาล้างจานเพิ่มความประหยัดในครัวเรือนและสร้างรายได้